สรุปทวีปแอฟริกากับครูเเบงค์

เนื้อหาสรุปทวีปแอฟริกา

ทวีปแอฟริกาเป็นทวีปใหญ่และเก่าแก่ซึ่งชาวยุโรปรู้จักมานานแล้ว เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า“กาฬทวีป”หรือทวีปมืด เพราะสภาพแวดล้อมเป็นอุปสรรคต่อการสำรวจจึงไม่ค่อยมีใครรู้จักทำให้ชาวยุโรปสนใจทวีปนี้น้อย และชนพื้นเมืองส่วนใหญ่ยังมีการพัฒนาทางวิชาการและเทคโนโลยีสมัยใหม่น้อยและเป็นไปอย่างเชื่องช้า จึงทำให้ทวีปแอฟริกาเป็นทวีปที่ล้าหลังกว่าทวีปอื่นๆ ปัจจุบันทวีปแอฟริกาเป็นทวีปที่อุดมสมบูรณ์ด้วย ทรัพยากรน้ำมัน เพชร ทองคำและสัตว์ป่า และเป็นแหล่งของพืชผลเมืองร้อนและเป็นตลาดของสินค้าอุตสาหกรรมที่สำคัญอีกแห่งหนึ่งของโลก

1.ที่ตั้ง อาณาเขตติดต่อ ขนาด

ทวีปแอฟริกาตั้งอยู่ทางใต้ของทวีปยุโรป โดยมีทะเลเมดิเตอร์เรเนียนคั่นและตั้งอยู่ทางตะวันตกเฉียงใต้ของทวีปเอเชีย โดยมีทะเลแดงคั่นมีส่วนแผ่นดินเชื่อมต่อระหว่างทวีปแอฟริกากับทวีปเอเชียคือ คาบสมุทรไซนายและคลองสุเอซ

2. ทวีปแอฟริกามีเส้นศูนย์สูตรลากผ่านกลางทวีปส่งผลให้ทวีปแอฟริกามีพื้นที่อยู่ในซีกโลกเหนือและซีกโลกใต้ในอัตราส่วนเกือบเท่าๆกัน โดยมีพื้นที่อยู่ในซีกโลกเหนือมากกว่าเล็กน้อยเพราะพื้นที่กว้างทางตอนเหนือ             เส้นศูนย์สูตร ผ่านประเทศกาบอง  ประเทศคองโก ประเทศเคนย่า ประเทศยูกันดา ประเทศโซมาเลีย

3. ทวีปแอฟริกามีขนาดใหญ่เป็นอันดับ 2 รองมาจากทวีปเอเชียและประชากรยังมากเป็นอันดับสองอีกด้วย

4. ทวีปแอฟริกามีพื้นที่ติดกับพื้นน้ำทุกทิศ มีพื้นที่อยู่ใกล้กับทวีปยุโรปและทวีปเอเชีย

5.ทิศเหนือ จดทะเลเมดิเตอร์เรเนียน

6.ทิศตะวันตก จดมหาสมุทรแอตแลนติก

7.ทิศตะวันออก จดทะเลแดง อ่าวเอเดน มหาสมุทรอินเดีย

8.ทิศใต้ จดมหาสมุทรอินเดียและแอตแลนติก

ลักษณะภูมิประเทศ

9.เขตที่ราบสูงและภูเขาสูงทางตะวันออก เป็นเขตที่มีความสูงมาก ลักษณะพื้นที่เป็นที่ราบสูง

คือ ที่ราบสูงเอธิโอเปียและแอฟริกาตะวันออก

10.เขตที่ราบสูงทางตะวันตก เป็นที่ราบกว้างใหญ่ มีอาณาเขตตั้งแต่ทะเลทรายสะฮาราถึงอ่าวกินี

11.เขตที่ราบสูงและภูเขามีเทือกเขาดราเคนส์เบิร์ก เป็นบริเวณที่สูงที่สุด ทางตอนใต้ทางตะวันตกเป็นเขตทะเลทราย ได้แก่ทะเลทรายคาลาฮารีและทะเลทรายนามิบ

12. ทวีปแอฟริกามีฝั่งทะเลค่อนข้างราบเรียบทำให้มีประเทศที่ไม่มีทางออกทะเล รวม 15  ประเทศ

13. ทวีปแอฟริกามีฝั่งทะเลสั้น ส่งผลให้พื้นที่ทางตอนในแห้งแล้งเป็นทะเลทรายหลายแห่งส่วนมากอยู่ทางตอนเหนือเพราะความชื้นจากทะเลเข้าไปไม่ถึง เกาะใหญ่ทางตะวันออกเฉียงใต้ของทวีปแอฟริกา คือ เกาะมาดากัสการ์ มีช่องแคบโมซัมบิก กั้นออกจากแผ่นดินใหญ่

14. พื้นที่ส่วนใหญ่ของทวีปแอฟริกา มีลักษณะเป็นที่ราบสูง จึงได้ชื่อว่า ดินแดนแห่งที่ราบสูง ความสูงของทวีปจะสูงมากทางทิศตะวันออกและลาดต่ำไปทางทิศตะวันตก

15. ยอดเขาที่สูงที่สุดในทวีป จะมีน้ำแข็งปกคลุมยอดเขาตลอดปี ทั้งๆที่อยู่ในแนวเส้นศูนย์สูตร(เขตร้อน) คือ ยอดเขาคิลิมานจาโร อยู่ในประเทศแทนซาเนีย

16. ทะเลสาบในทวีปแอฟริกาส่วนใหญ่เกิดจากการทรุดตัวของเปลือกโลก จึงมีลักษณะเรียวยาว ลึก แคบ เช่น ทะเลสาบวิกตอเรีย ทะเลสาบทันกันยิกาหรือแทนกันยีกา ทะเลสาบไนอะซาหรือทะเลสาบมาลาวี  ทะเลสาบวิกตอเรีย เป็นทะเลสาบที่มีขนาดใหญ่เป็นอันดับ 2 ของโลก

17.ทะเลสาบทันกันยิกา เป็นทะเลสาบที่มีน้ำลึกเป็นอันดับ 2 ของโลก อยู่ในประเทศแทนซาเนียและคองโก

18. ลักษณะภูมิประเทศแบบที่ราบจะพบเป็นบริเวณแคบตามชายฝั่งของทวีปทางตะวันตกและทางตะวันออก

19. แม่น้ำสายยาวที่สุดในโลก คือ แม่น้ำไนล์ ต้นกำเนิดอยู่ที่ทะเลสาบวิกตอเรียไหลลงสู่ทะเลเมดิเตอร์เรเนียนประเทศอียิปต์

20. แม่น้ำในทวีปแอฟริกา ที่มีความยาวเรียงจากมากไปน้อย ได้แก่ แม่น้ำไนล์ แม่น้ำคองโก แม่น้ำไนเจอร์  แม่น้ำแซมเบซี

21.แม่น้ำคองโกไหลออกมหาสมุทรแอตแลนติก

22.แม่น้ำไนเจอร์  เป็นที่ราบลุ่มกว้างขวาง บางตอนเป็นที่ราบต่ำ มีน้ำแช่ขังเป็นที่ชื้นแฉะใช้เพาะปลูกไม่ได้ไหลออกมหาสมุทรแอตแลนติก

23.แม่น้ำแซมเบซีไหลลงสู่มหาสมุทรอินเดีย

24.นอกนั้นแม่น้ำที่สำคัญเช่น แม่น้ำออเรนจ์ ไหลลง มหาสมุทรแอตแลนติก
เเละแม่น้ำลิมโปโปไหลลงสู่มหาสมุทรอินเดีย

25. แม่น้ำในทวีปแอฟริกา ใช้ประโยชน์ในการคมนาคมได้น้อยเพราะไหลผ่านที่ราบสูงทำให้น้ำไหลเชี่ยว และมีแก่งน้ำตกกั้นขวางลำน้ำหลายแห่ง แต่เป็นประโยชน์ในการผลิตกระแสไฟฟ้าพลังน้ำ

26.ลุ่มแม่น้ำคองโก ใกล้เส้นศูนย์สูตร เป็นเขตป่าดิบชื้นที่มีขนาดใหญ่อีกแห่งหนึ่งของโลกถือเป็นลุ่มแม่น้ำที่มีขนาดใหญ่ที่สุดของทวีปมีพื้นที่กว้างขวางมากรองจากที่ราบลุ่มแม่น้ำแอมะซอน

ลักษณะภูมิอากาศ

27. ทวีปแอฟริกามีพื้นที่ส่วนใหญ่อยู่ในเขตอากาศร้อน มีพื้นที่ทางตอนเหนือสุดและใต้สุดมีอากาศอบอุ่น ไม่มีพื้นที่อยู่ในเขตอากาศหนาว

28. ทวีปแอฟริกามีชายฝั่งทะเลค่อนข้างราบเรียบทำให้พื้นที่ตอนในแห้งแล้งเป็นทะเลทรายหลายแห่ง

29. พื้นที่ที่แห้งแล้งเป็นทะเลทรายอยู่ทางตอนเหนือของทวีปคือ ทะเลทรายสะฮารา ถือเป็นทะเลทรายที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลก

30.เกาะมาดากัสการ์ด้านตะวันตกเป็นทุ่งหญ้าเมืองร้อนหรือทุ่งหญ้าสะวันนา ด้านตะวันออกของเกาะมาดากัสการ์เป็นป่าฝนเขตร้อน

31.ทุ่งหญ้าเมืองร้อนหรือทุ่งหญ้าสะวันนา มีฝนตกชุกในฤดูร้อน  มีช่วงแห้งแล้งในฤดูหนาว พืชพรรณธรรมชาติเป็นต้นไม้สลับทุ่งหญ้า

32.ทุ่งหญ้ากึ่งทะเลทรายมีทุ่งหญ้าสเตปป์

33.อบอุ่นชื้น มีฝนตกมากในฤดูร้อน ฤดูหนาวอบอุ่น เป็นป่าไม้ผลัดใบ ไม้ใบกว้าง และไม้พุ่ม อยู่ทางชายฝั่งตะวันออกเฉียงใต้ของประเทศแอฟริกาใต้

34. กระแสน้ำที่ไหลผ่านทวีปแอฟริกา มี 4 สาย ได้แก่

1. กระแสน้ำเย็นคานารี

2. กระแสน้ำเย็นเบงเกลา

3. กระแสน้ำอุ่นกินี

4. กระแสน้ำอุ่นโมซัมบิก

ข้อควรจำนะคือ กระแสน้ำเย็นผ่านจะทำให้มีอากาศไม่ร้อนมากในฤดูร้อนส่วนกระแสน้ำเย็นจะทำให้ฤดูหนาวของบริเวณนี้มีภูมิอากาศอบอุ่น

35. ลมประจำที่พัดผ่าน มี 2 ชนิด คือ 1.ลมค้าตะวันออกเฉียงเหนือ พัดจากตอนในสู่ชายฝั่งทำให้แห้งแล้ง 2. ลมค้าตะวันออกเฉียงใต้ พัดจากมหาสมุทรอินเดียเข้าทางใต้ นำความชื้นมาสู่ในทวีป

ทรัพยากรธรรมชาติ

36.ไม้เนื้อแข็งในเขตร้อน เช่น ไม้มะฮอกกานี ไม้โอซีบี

37.ปลาน้ำเค็มที่สำคัญ  เช่น ปลาทูนา ปลาซาร์ดีน

38.ปลาน้ำจืดที่สำคัญ  คือ ปลาเพิร์ชในแม่น้ำไนล์ 

39.เขื่อนอัสวานในแม่น้ำไนล์ ผลิตกระแสไฟฟ้า ช่วยเเก้ปัญหาอุทภัยเเละภัยเเล้ง

ลักษณะสังคมและวัฒนธรรม

40. ทวีปแอฟริกาเป็นทวีปที่มีประชากรอาศัยอยู่เบาบางอยู่แถบทะเลทรายและเขตป่าดิบชื้น

41. ภาษาที่ใช้ในทวีปแอฟริกา ได้แก่

1. ภาษาอาหรับหรือกลุ่มภาษาเซมิติก (ภาคเหนือ) 2. ภาษาบันตู (ตะวันออก กลาง ใต้)

3. ภาษาซูดาน (ตะวันตก) 4. กลุ่มภาษายุโรป (ประเทศที่เคยตกเป็นเมืองขึ้น)

42. ประชากรส่วนใหญ่ของทวีปแอฟริกา นับถือศาสนาคริสต์ รองลงมา ศาสนาอิสลามในอัตราส่วนใกล้เคียงกันและนับถือผีสางเทวดา

43. ประชากรของทวีปแอฟริกา ส่วนใหญ่มีเชื้อสายนิกรอยด์ (ผิวดำ ผมหนาดก ริมฝีปากหนา

44. เผ่าปิกมี  เป็นเผ่าพันธุ์มนุษย์ที่เตี้ยที่สุด และเผ่าบุชเมน มีรูปร่างเล็ก

45.อาหรับและเเผ่าบอร์เบอร์ อยู่ทางเหนือของทวีป พวกเบอร์เบอร์เลี้ยงัตว์เเบบเร่ร่อน

46.เผ่ามาไซอยู่ที่ประเทศเคนย่า

47.ประชากรหนาแน่น  ได้แก่ประเทศอียิปต์ ที่ราบสูงเอธิโอเปีย  คาบสมุทรในประเทศสาธารณรัฐ    แอฟริกาใต้

48.ประชากรเบาบ้าง เขตแห้งแล้งและร้อนมากตลอดปี ในเขตทะเลทรายสะฮาราและคาลาฮารี

ลักษณะทางเศรษฐกิจ

49.ประเทศกานาส่งเมล็ดโกโก้ออกจำหน่ายมากที่สุดในโลก

50.เขตลุ่มน้ำไนล์  มี ฝ้าย ชา อินทผลัม

51.เขตอบอุ่นชื้นปลูกข้าวสาลี ข้าวโพด และผลไม้ได้ดี  ส่วนทางตอนเหนือของทวีป มีการปลูกมะกอก  พืชสกุลส้ม

52. ทวีปแอฟริกาได้ชื่อว่าเป็นทวีปที่มีความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรแร่ธาตุมากที่สุดในโลก

53. เพชร พบมากในเขตประเทศสาธารณรัฐแอฟริกาใต้

54. ทองคำ พบมากในประเทศสาธารณรัฐแอฟริกาใต้ แหล่งสำคัญอยู่ที่ เดอะแรนด์ therand หรือ

วิตวอเตอร์สแรนด์

55.ทองแดง พบมากในประเทศคองโก ถือเป็นสินค้าออกที่ทำรายได้ประมาณร้อยละ 70 ของสินค้าออกทั้งหมดของประเทศคองโก

56.น้ำมันและก๊าซธรรมชาติ ประเทศผู้ผลิตที่สำคัญได้แก่ ลิเบีย อียิปต์ แอลจีเรีย ตูนีเซียไนจีเรีย และในเขตทะเลทราย

สะฮารา

57. อาชีพหลักของประชากรคือ การเกษตรกรรม ส่วนใหญ่เป็นเกษตรกรรมแบบยังชีพ

58. ประเทศที่ถือว่าพัฒนาแล้วมีความเจริญทางด้านอุตสาหกรรมมากของทวีปแอฟริกามีประเทศเดียวคือ สาธารณรัฐแอฟริกาใต้

59.แมลงเซตซีถือเป็นอุปกสรรคต่อการเลี้ยงสัตว์ของทวีปแอฟริกาเป็นตัวเหลือบชนิดหนึ่งเป็นพาหะแพร่เชื้อโรคเหงาหลับให้กับสัตว์

60. สัตว์เลี้ยงที่ชาวแอฟริกันนิยมเลี้ยงเพื่อแสดงถึงความมีฐานะทางสังคม คือ โคพื้นเมือง

61. ทวีปแอฟริกามีสัตว์ป่าขนาดใหญ่จำนวนมาก ถือเป็นทวีปที่มีสัตว์ป่าอุดมสมบูรณ์มาก จนมีการเปิด”ซาฟารี” โดยให้ชาวต่างชาติเข้าชมสัตว์ป่าโดยเสียค่าเข้าชมแก่รัฐบาล

62. การประมงในทวีปแอฟริกามีความสำคัญน้อยมาก เพราะมีชายฝั่งทะเลราบเรียบไม่เหมาะสมเป็นแหล่งเพาะพันธุ์ปลา

63.ทวีปแอฟริกามีการคมนาคมขนส่งล้าหลังมาก เพราะมีภูมิประเทศ ภูมิอากาศเป็นอุปสรรคต่อการพัฒนาและขาดแคลนงบประมาณและปัญหาทางการเมือง

64.ทวีปแอฟริกาทีมีทะเลล้อมรอบเเต่มีการขนส่งสินค้าทางเรือไม่มากเนื่องจากมีปริมาณสินค้าไม่มากเเละสินค้าส่วนมากเป็นวัตถุดิบจึงมีมูลค่าต่ำเเละเสียเปรียดุจการค้า